Jeśli ktoś nosi się z zamiarem spróbowania swoich sił na giełdzie, powinien się zastanowić nad wyborem optymalnego dla siebie biura maklerskiego. Wbrew pozorom nie jest to takie proste, ponieważ naprawdę jest w czym wybierać, a znajomość kryteriów wyboru u początkującego gracza pozostawia często wiele do życzenia.
fot. sxc.hu
Warto zwrócić uwagę, że obrót akcjami, obligacjami i innymi instrumentami finansowymi odbywa się na rynkach specjalnych, a więc na przykład na prowadzonych przez warszawską Giełdę Papierów Wartościowych rynku regulowanym i alternatywnym systemie obrotu. Domy lub biura maklerskie oraz banki prowadzące działalność maklerską są pośrednikami w obrocie giełdowym, a ich działalność reguluje przed wszystkim ustawa „Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi” z 1997 r. Każdy inwestor uczestniczący w publicznym obrocie na rynku regulowanym powinien więc otworzyć rachunek papierów wartościowych w domu maklerskim lub banku prowadzącym rachunki papierów wartościowych. Biuro maklerskie zawiera z klientem dwie umowy. Pierwsza obejmuje świadczenie usług brokerskich, w której dom maklerski zobowiązuje się do zawierania umów zlecenia nabycia lub zbycia papierów wartościowych. Druga umowa dotyczy natomiast otworzenia rachunku papierów wartościowych i rachunku pieniężnego.
Licencja na doradzanie
Własne biuro maklerskie posiada dzisiaj zdecydowana większość banków, a obok nich działają odrębne domy maklerskie. Głównym zadaniem maklera jest zatem zawieranie transakcji w cudzym imieniu i na cudzy rachunek. Cała filozofia polega na tym, aby określić taką wartość określonego waloru, która umożliwi zawarcie jak największej liczby umów kupna-sprzedaży akcji. Trudność i bardzo duża odpowiedzialność tej profesji powoduje, że każdy kandydat na maklera musi najpierw zdać egzamin przed Komisją Papierów Wartościowych i Giełd. Makler ma również obowiązek posiadania licencji przyznawanej przez Komisję Nadzoru Finansowego.
Duża część funkcjonujących na polskim rynku biur maklerskich skupionych jest w działającej od 1996 r. Izbie Domów Maklerskich, z kolei spora grupa maklerów przynależy do – o kilka lat starszego – Związku Maklerów i Doradców. Dom maklerski prowadzący działalność w naszym kraju musi posiadać centralę na terytorium Polski i mieć formę spółki kapitałowej lub osobowej.
Możliwość wyboru
Fakt, że na polskim rynku istnieje kilkadziesiąt biur maklerskich powoduje, że inwestor ma dość szerokie pole manewru. Przy wyborze domu maklerskiego warto pamiętać o poniższych kryteriach.
Wysokość prowizji od dokonywanych transakcji. Trzeba zaznaczyć, że rodzajów prowizji w ofercie biur maklerskich jest naprawdę dużo, a analizując prowizję od dokonywanych transakcji, w pierwszej kolejności warto zwrócić uwagę na prowizję od akcji, prowizję od obligacji i prowizję od zleceń terminowych. Wysokość prowizji zależy także od formy zlecenia transakcji: najwięcej kosztuje zlecenie osobiste, nieco taniej brokerzy liczą opłaty za zlecenia telefoniczne, a najkorzystniej dla inwestora kształtuje się wartość prowizji od transakcji za pośrednictwem internetu.
W dużym uproszczeniu, koszty związane z prowadzeniem rachunku maklerskiego można podzielić na opłaty za prowadzenie, opłaty od transakcji i opłaty za różnorodne opcje dodatkowe. Coraz częstszą praktyką jest zwolnienie z opłat za prowadzenie rachunku, a prowizja od obrotu akcjami za pośrednictwem internetu (tak jest najtaniej) waha się przy obrotach nieprzekraczających kilku tysięcy złotych od 0,38 do 0,42 proc. wartości transakcji; prowizje od obrotu obligacjami są niższe i przy zleceniu za pośrednictwem internetu nie przekraczają zazwyczaj 0,19-0,20 proc. kwoty transakcji.
Prowizja minimalna. Oznacza stałą, określoną kwotę pobieraną w przypadku transakcji, której wysokość jest niższa od ustalonej wartości granicznej; obecnie prowizja minimalna waha się na polskim rynku od kilku do kilkunastu złotych.
Liczba punktów obsługi klienta. Na rynku funkcjonują obok siebie domy maklerskie z rozbudowaną siecią terenowych punktów obsługi, a także te ograniczające swoją sieć do siedziby firmy i rozbudowanej platformy internetowej. Jeśli istnieje taka możliwość, warto wybrać biuro maklerskie, do którego będzie można dotrzeć możliwie szybko i sprawnie.
Możliwość szerokiego zlecania transakcji za pomocą internetu. Dzisiaj oferuje tę opcję już zdecydowana większość biur maklerskich; inwestowanie on-line wydaje się zresztą najszybszym, a na pewno najtańszym sposobem zlecania transakcji i cieszy się rosnącym zainteresowaniem, zwłaszcza wśród młodych osób.
Możliwość założenia Indywidualnego Konta Emerytalnego (IKE) jako rachunku maklerskiego. Warto wiedzieć, że IKE w formie rachunku maklerskiego może oznaczać, że od zysków z naszych transakcji nie będzie pobierany podatek, jeśli tylko nie wypłacimy pieniędzy przed ukończeniem 60 lat.
Mierzyć siły na zamiary
Różnorodność rynkowej oferty powoduje, że nie ma idealnej oferty dla wszystkich. Najwięcej zależy od profilu samego inwestora i poziomu jego zaawansowania. Inwestor początkujący – często właśnie student – powinien kierować się przede wszystkim kosztami prowadzenia rachunku i możliwością uzyskania merytorycznego wsparcia pracowników konkretnego domu maklerskiego, np. wyjaśnienia czym różnią się od siebie poszczególne rodzaje zleceń. Tym bardziej, że coraz popularniejsze staje się składanie zleceń przez internet, a funkcjonalność systemu transakcyjnego na rachunku daje wiele możliwości, o których nie wiedzą wszyscy gracze zaczynający swoją przygodę z inwestowaniem. Z kolei profesjonalista z długoletnim doświadczeniem przykłada większą wagę do dostępu do zaawansowanych narzędzi analitycznych, serwisów informacyjnych czy rynków alternatywnych. Wówczas może on na podstawie analiz sytuacji rynkowej i rozmowy z maklerem optymalnie skonfigurować zlecaną transakcję. Wtedy mówimy już jednak najczęściej o kwotach przekraczających dziesiątki i setki tysięcy złotych, a takie transakcje jeszcze przez jakiś czas nie będą raczej udziałem przeważającej części studentów. Na początek wystarczy więc prosty pakiet usług, za który nie będziemy płacić więcej niż kilkanaście złotych miesięcznie. Pełną listę działających w Polsce domów maklerskich można znaleźć na stronie Komisji Nadzoru Finansowego: www.knf.gov.pl.