W piątek w Nancy prezydent Francji Emmanuel Macron oraz premier Polski Donald Tusk podpisali traktat o wzmocnionej współpracy i przyjaźni między oboma krajami. Jak wcześniej zapowiadał Tusk, dokument zawiera zapis zobowiązujący Polskę i Francję do wzajemnej pomocy – również militarnej – w sytuacji zagrożenia. Traktat ma na celu zacieśnienie współpracy politycznej, gospodarczej i obronnej pomiędzy Warszawą a Paryżem.
W podpisanym w Nancy traktacie o wzmocnionej współpracy Polska i Francja zobowiązały się do zacieśnienia relacji również w obszarze kultury. Dokument zakłada intensyfikację współpracy między instytucjami kultury, artystami i twórcami obu krajów. Przewiduje m.in. wspieranie wspólnych projektów artystycznych, koprodukcji, wydarzeń kulturalnych, a także ochronę wspólnego dziedzictwa historycznego i miejsc pamięci.
Obie strony deklarują promocję kultury i sztuki – literatury, filmu, muzyki, tańca czy architektury – na terenie drugiego kraju, w tym poprzez wspieranie tłumaczeń dzieł. Zobowiązują się także do wspierania współpracy muzeów, wydawców, organizacji społecznych i publicznych nadawców medialnych.
Traktat podkreśla znaczenie poszanowania praw autorskich, godziwego wynagrodzenia twórców (również w kontekście rozwoju sztucznej inteligencji) oraz rozwój mobilności artystów i współpracy w zakresie szkoleń, badań i innowacji w sektorze kultury. Szczególny nacisk położono też na wykorzystanie nowych technologii i inicjatyw cyfrowych w upowszechnianiu kultury oraz na wspólne działania przeciwko przemytowi dóbr kultury i ochronę dziedzictwa zagrożonego przez konflikty i zmiany klimatyczne.
W traktacie o wzmocnionej współpracy i przyjaźni Polska i Francja zobowiązały się do wzajemnej pomocy w przypadku napaści zbrojnej – w tym również przy użyciu sił zbrojnych. Zapis ten opiera się na artykule 51 Karty Narodów Zjednoczonych i nawiązuje do zobowiązań wynikających z artykułu 5 Traktatu Północnoatlantyckiego oraz artykułu 42(7) Traktatu o Unii Europejskiej.
W obszarze bezpieczeństwa i obronności traktat przewiduje:
- rozwijanie wspólnej kultury strategicznej,
- zacieśnianie współpracy wojskowej, w tym wspólne ćwiczenia, operacje zagraniczne i wspólne zakupy sprzętu,
- coroczne konsultacje strategiczne ministrów spraw zagranicznych i obrony.
Oba kraje zadeklarowały również:
- zwiększanie własnych zdolności obronnych,
- współpracę w ramach NATO, UE i Europejskiej Wspólnoty Politycznej w zakresie przeciwdziałania zagrożeniom hybrydowym, dezinformacji i cyberatakom.
W zakresie przemysłu obronnego dokument zakłada ścisłą współpracę między narodowymi sektorami zbrojeniowymi, by:
- wzmacniać interoperacyjność i konkurencyjność,
- rozwijać europejską bazę technologiczno-przemysłową sektora obronnego (EDTiB),
- realizować wspólne projekty w dziedzinie obronności lądowej, morskiej, powietrznej, cyberprzestrzeni i przestrzeni kosmicznej,
- promować europejskie uzbrojenie projektowane i produkowane w ramach EDTiB, zgodnie z narodowymi programami zbrojeniowymi.
Polska i Francja zadeklarowały współpracę w obszarze unijnej polityki migracyjnej i azylowej. Ma ona uwzględniać specyfikę przepływów migracyjnych na granicach obu państw, konieczność skutecznej ochrony zewnętrznych granic Unii Europejskiej oraz potrzebę odpowiedniego reagowania na zagrożenia bezpieczeństwa wynikające z nielegalnej migracji, w tym jej wykorzystania w działaniach hybrydowych.
W traktacie zapisano również wspólne zobowiązania w zakresie:
- ochrony infrastruktury krytycznej,
- przeciwdziałania przestępczości zorganizowanej,
- wzmacniania cyberbezpieczeństwa w kontekście europejskiej przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości.
Oba państwa uznały znaczenie rozwijania kontaktów między uczniami, nauczycielami i placówkami edukacyjnymi z Polski i Francji. Zapowiedziano wspieranie:
- partnerstw między szkołami, w tym dotyczących integracji społecznej, równości płci, edukacji ekologicznej, pamięci historycznej oraz szkolnictwa zawodowego,
- nauczania języka polskiego we Francji i języka francuskiego w Polsce – m.in. poprzez placówki oznaczone znakiem „LabelFrancÉducation”,
- wymiany młodzieży i kadry nauczycielskiej, zwłaszcza w ramach unijnych programów takich jak Erasmus+,
- wolontariatu i innych form mobilności edukacyjnej.
(za: PAP)