Juliusz Słowacki, ten złodziej

Gdyby Gombrowicza nie było, należałoby go wymyślić. Kto inny pokusiłby się o oskarżenie w szkolnym wypracowaniu polskiego narodowego wieszcza o okradanie Byrona i Szekspira i nieudolność w wymyślaniu czegoś własnego?

 

Podobno dzieciństwo jest kluczem do zrozumienia tożsamości człowieka. Gombrowicz jako leń i głupek w szkole, jako leń i imprezowicz na studiach, jako leń i niezdolny poszukujący przyszły pisarz. „Wspomnienia polskie” pochłania się w trzy wieczory i dwie noce. Przez kolejne trzy zastanawia się jak to możliwe, że będąc takim hulaką i obibokiem przez długi okres swojego życia można spłodzić lektury, które weszły na stałe do kanonu polskiej literatury, i które z wypiekami na twarzy czytają kolejne pokolenia.

 

W ramach odświeżania Gombrowicza Wydawnictwo Literackie wydało w kolekcjonerskiej serii „Wspomnienia polskie” i „Wędrówki po Argentynie”. Nieco zapomniane zapiski ujrzały światło dzienne dopiero po śmierci pisarza, a powinno się je czytać równocześnie z lekturą obowiązkowych dzieł Gombrowicza. Anegdoty i wspomnienia kreślą jeszcze bardziej barwny i wykraczający poza wszelkie schematy portret pisarza. „Maturę oblewaliśmy w mieszkaniu zwanego Prezesem, czyli Miecia Grabskiego, na ulicy Jerozolimskiej wprost Dworca Głównego. Ja się upiłem, jak wszyscy, i rzygałem z okna piątego piętra na ulicę; ale nie zauważyłem w pijanym widzie, że na dole była kawiarnia i stały stoliki na chodniku. Ryk dochodzący z dołu skłonił mnie do pośpiesznego zaalarmowania moich towarzyszy i zabarykadowaliśmy drzwi wejściowe, gotowi bronić się do ostatka” – pisał Gombrowicz we fragmencie poświęconym edukacji. Jego spostrzeżenia nie tracą na aktualności, za to nabierają dojrzałości i trafności. Niektóre rzeczy po prostu się nie zmieniają.

 

Gdyby Gombrowicza nie było, należałoby go wymyślić. Czytanie „Wspomnień polskich” i „Wędrówek po Argentynie” to przyjemność w każdym calu, na każdej stronie. Jest gorzko, jest ironicznie, jest krytycznie. Ale jest też puszczanie oka do czytelnika i serwowanie mu intelektualnych uciech. To pozycja obowiązkowa na półce złośliwego inteligenta i oczytanego kulturalnego pożeracza świata. „Doprawdy obawiam się, że zwariowałem”.

 

wspomnienia-polskie-wedrowki-po-argentynie okładka.jpg„Wspomnienia Polskie”, „Wędrówki po Argentynie”

Witold Gombrowicz

Wydawnictwo Literackie

Rok wydania: 2011

Ilość stron: 397

Najpiękniejsze Jarmarki Bożonarodzeniowe
Sezon na odwiedzanie Jarmarków Bożonarodzeniowych właśnie się rozpoczął. Gdzie najlepiej...
Lisek skoczy przy fontannach

Po memoriale Kamili Skolimowskiej, który obejrzało na żywo rekordowe 41...

Czeskie kino na warszawskiej Pradze
Jiří Menzel powiedział kiedyś, że pokazywanie złych ludzi mija się...
„UWażajmy na słowa”

Uniwersytet Warszawski zorganizował kampanię dotyczącą przeciwdziałaniu mowy nienawiści, propagowanie dialogu...

Każdy kadr to dokument – spotkanie z Kubą Dąbrowskim

Rusza trzecia edycja Warszawskich Spotkań z Fotografią Dokumentalną. W tym...