IS (not) to zagadkowa nazwa najnowszego projektu kolektywu fotograficznego Sputnik Photos. Adam Pańczuk, Agnieszka Rayss, Michał Łuczak, Rafał Milach oraz Jan Brykczyński wyruszają do Islandii, aby językiem współczesnej fotografii dokumentalnej opowiedzieć o wyspie i jej mieszkańcach. Pokonują setki kilometrów, przemierzając wyspę wzdłuż i wszerz. Opowiadają historie ludzi, którzy żyją w tym specyficznym klimacie.
fot. Rafał Milach
Nie wiadomo, czy to jeszcze Europa czy już Ameryka. Kraj wulkanów, wodospadów, gejzerów i elfów. Państwo, w którym ludzie nie mają nazwisk, a ciepłej wody jest tak dużo, że wykorzystuje się ją do podgrzewania chodników i ulic. Miejsce, gdzie życie toczy się własnym tempem. Państwo, w którym mieszkańcy do dziś odczuwają negatywne skutki kryzysu finansowego sprzed dwóch lat. Nasze wyobrażenie o tej wyspie jest stereotypowe i budowane na bazie powierzchownych informacji medialnych, a przecież drugą największą co do wielkości grupą narodową po Islandczykach są tam Polacy.
fot. Agnieszka Rayss
Każdy z fotografów realizuje materiał w inny, bardzo osobisty sposób. Dla Adama Pańczuka punktem wyjścia była pogańska tradycja i islandzka mitologia. Interesowały go historie przekazywane z pokolenia na pokolenie, a osoby pozujące do zdjęć wypytywał o wszelkie związki z elfami. Agnieszka Rayss postanowiła spojrzeć na zbiorniki wodne, które od zawsze były wpisane w krajobraz wyspy. W specyficzny dla siebie sposób ukazuje relacje człowieka z wodą. Porusza zjawisko luksusowej turystyki.
fot. Adam Pańczuk
Z uwagi na naturalne warunki panujące na wyspie, głównym działem rolnictwa Islandii jest hodowla. Ten temat drąży Jan Brykczyśnki, fotografując rodziny, w których zwierzęta traktowane są prawie na równi z ludźmi. Ostatni z fotografów, Rafał Milach, nie koncertuje się na jakiejś konkretnej sprawie. Interesuje go wszystko, każda osoba, każde miejsce, każdy kąt. Zabiera ze sobą masę sprzętu fotograficznego, od polaroidu po wielki format. Fotograficznie komentuje to, co spotyka.
fot. Michał Łuczak
Zrealizowane eseje fotograficzne to opowieść o Islandii z jednej strony poprzez zaangażowaną sztukę dokumentu, z drugiej poprzez współczesny język literatury islandzkiej. Polscy fotografowie patrzą na Islandię z innej perspektywy, niż towarzyszący im pisarze/dziennikarze, dlatego fotografie i teksty to pewnego rodzaju konfrontacja dwóch kultur, dwóch odmiennych spojrzeń, dwóch środków wyrazu, które wzajemnie się uzupełniają.
fot. Jan Brykczyński
Efektem owocnej współpracy jest album pt. „IS (not)”, zawierający masę zdjęć wraz z tekstami. Sputnik planuje też cykl wystaw „zarówno w Polsce, jak i zagranicą. Będzie więc wiele okazji, aby w całości zobaczyć zrealizowane materiały.
Projekt został zrealizowany dzięki wsparciu udzielonemu przez Islandię, Liechtenstein oraz Norwegię poprzez dofinansowanie ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego.
Wystawy projektu IS (not) od:
- 16 lutego w Muzeum Narodowym w Gdańsku
- 8 kwietnia w Galerii B&B w Bielsko-Białej
- 20 czerwca w Skwerze Fabryka Trzciny Art Center w Warszawie