Abdykacja przez śmierć

Spiskowcy chcieli tylko żeby abdykował. Miał podpisać dokument, oddać władze synowi i żyć dalej. Historia potoczyła się jednak inaczej i wszechpotężny władca Rosji zmarł we własnej sypialni…

Paweł I Car Wszechrusi szykuje się właśnie do uroczystej kolacji jaką wyprawia dla swojego syna Aleksandra i najbliższych członków dworu. Przywdziewając najlepsze królewskie szaty władca rozgląda się po swojej rozległej sypialni. Urządzone z królewskim przepychem pomieszczenie wywołuje na twarzy władcy uśmiech. Bardzo lubi znajdujący się w centrum Petersburga zamek Michajłowski i dlatego właśnie w nim, a nie w innej carskiej rezydencji postanowił urządzić dzisiejszą kolację.

 

Szlachta mnie nie lubi

Kiedy wszyscy zaproszeni goście zebrali się w jednej z rozległych zamkowych jadalni, służba zaczyna stawiać na stole najlepsze i najwykwintniejsze dania. Mimo hulającego za oknem zimowego wiatru w pomieszczeniu panował miły nastrój. Car Paweł popijając wino zaczyna rozmowę z jednym ze swoich doradców. Monarcha opowiada o tym, że nie przepada za szlachtą i generalicją, ponieważ uważa ich za ludzi skorumpowanych, dekadenckich i buntowniczych. Władca zapowiada dalsze ograniczenie przywilejów najbogatszych i najlepiej urodzonych. Doradca sugeruje Carowi, że takie decyzje mogą doprowadzić do wzrostu niezadowolenia wśród już odsuniętych od władzy wojskowych i szlachciców i zrazić tych, którzy jeszcze cieszą się łaskami. Paweł zbywa ostrzeżenia doradcy machnięciem ręki.

Car Rosji Paweł I/źródło: wikipedia

Pusty pokój

Po kolacji i pożegnaniu z synem i innymi gośćmi, władca zamyka się w swojej sypialni. Nieświadomy grożącego mu niebezpieczeństwa monarcha szykuje się do snu. W tym samym czasie pod pałac dociera grupa uzbrojonych oficerów, włącznie z wojskowym gubernatorem Petersburga generałem von Pahlenem. Mężczyźni są częścią spisku najważniejszych dostojników państwowych, którego celem jest obalenie Pawła i posadzenie na tronie młodego carewicza Aleksandra, których ich zdaniem będzie chronił przywileje szlachty i prowadził lepszą politykę krajową. Generałowie bez trudu przechodzą koło wartowników, którzy widząc tak wysokich oficerów usuwają im się z drogi. Spiskowcy od razu po wejściu do środka zmierzają w stronę sypialni monarchy. Po obezwładnieniu dwóch służących i wyłamaniu drzwi grupa mężczyzn wpada do pokoju Cara. Ku zaskoczeniu wojskowych pomieszczenie jest puste.

 

Zamek Michajłowski – tutaj zamordowana Cara Pawła I/źródło: wikipedia

Podpisz albo giń

Zamachowcy rozglądają się po ciemnym pokoju. Jedyne światło rzuca dogasający świecznik stojący na szafce przy łóżku. Mężczyźni podchodzą do łóżka monarchy, ale to jest puste choć po kołdrze widać, że ktoś w nim nie dawno leżał. Spiskowcy są zdezorientowani i rozglądają się po pokoju kiedy w pewnym momencie dochodzi ich cichy szelest za jednej z kotar przy oknie. Generał von Pahlen doskakuje do podejrzanego miejsca i wyciąga za zasłony przerażonego Cara Pawła I. Spiskowcy otaczają monarchę i próbują go przekonać do podpisania aktu abdykacji na rzecz syna. Gdy Car kategorycznie odmawia między mężczyznami wywiązuje się szarpanina. Gdy sytuacja robi się coraz bardziej nerwowa, jeden ze spiskowców nie wytrzymuje i przebija Cara szablą. Reszta wojskowych łapie leżący na łóżku szal i dusi konającego monarchę. Po chwili, około godziny pierwszej w nocy 24 marca 1801 roku Car Wszechrusi Paweł I umiera.

 

Pora dorosnąć

Zbuntowani oficerowi po zabójstwie władcy nie tracą głowy i ruszają na poszukiwanie syna monarchy carewicza Aleksandra. 23-latka udaje się znaleźć po krótkim czasie w jednej z pałacowych sypialń. Spiskowcy otaczają młodzieńca, a jeden z nich generał Nikołaj Zubow informując Aleksandra, że właśnie został nowym władcą Rosji mówi do niego „Czas dorosnąć. Idź i rządź!”. Po wstąpieniu na tron Aleksander I spełnił oczekiwania spiskowców i wydał kilka dekretów przywracających na stanowiska usuniętych prze ojca wojskowych i arystokratów. Rządził do 1825 roku stając się sławny dzięki przyczynieniu się do pokonania Napoleona Bonaparte. Do dziś historycy spierają się czy młody carewicz wiedział o spisku i czy uczestniczył w zabójstwie ojca.