Napromieniowane miasto

Każdy słyszał o Czarnobylu. Od feralnego dnia, kiedy doszło tam do awarii reaktora jądrowego minęło już 30 lat. Jednak Czarnobyl nie jest jednym miejscem na Ukrainie, gdzie radioaktywne promieniowanie jest bardzo wysokie i zagraża ludziom oraz zwierzętom. Czy ktoś słyszał o Żółtych Wodach? Prawdopodobnie niewiele osób. Władze dbają o to, by tajemnica tego regionu nie ujrzała światła dziennego.

W samym sercu Ukrainy, w obwodzie dniepropietrowskim nad rzeką Żółtą leży 48-tysięczne miasto Żółte Wody. To tam znajduje się nieczynny już, największy w Europie zakład zajmujący się wydobywaniem uranu. I chociaż prace zakończono wraz z upadkiem Związku Radzieckiego to teren wokół kombinatu nadal jest silnie skażony. Nikt nie interesuje się ludźmi, którzy zamieszkują  napromieniowany obszar. Wskaźnik zachorowań na różnego rodzaju nowotwory jest tam bardzo wysoki. Statystyki powinny zaalarmować władze i służby sanitarne, jednak problem jest bagatelizowany. Mieszkańcy żyją w nieświadomości, że grozi im niebezpieczeństwo.

Niemieccy dziennikarze śledczy na czele z Tatyaną Detig zajęli się tą sprawą. Rozmawiali z mieszkańcami Żółtych Wód. Dowiedzieli się, że ludzie żyjący w tamtym regionie nadzwyczaj często chorują na nowotwóry. Postanowili odwiedzić nieczynne zakłady, w których wydobywano przed laty uran. Nie dostali się do środka, ponieważ teren wokoło jest strzeżony przez ochroniarzy. Próbowano także skontaktować się z władzami tamtego ośrodka – bezskutecznie. W pobliskim szpitalu również nie chciano im udzielić odpowiedzi na pytania.

Po kilku nieudanych próbach sami postanowili zbadać skażony teren. Zaprosili specjalistę od radioaktywności Yevgena Honcharenkę, który robił pomiary w Czarnobylu. Mężczyzna potwierdził, że obszar jest silnie napromieniowany. Podczas badań licznik Geigera cały czas alarmująco piszczał. Dziennikarze przeprowadzili także wywiad z Vladmirem Goncharenką – dyrektorem laboratorium zajmującego się skażeniami, który także przyznał, że Żółte Wody nadal są niebezpieczne dla zdrowia. Skrytykował władzę, że nie nikt kontroluje tego obszaru i nie sprawuje pieczy nad nielegalnymi skupami złomu, które przyjmują radioaktywne odpady tym samym narażając zdrowie pracowników. Kilka tygodni po tej wypowiedzi Goncharenko został śmiertelnie pobity na ulicy przez nieznanych sprawców. Reporterów udało się też skłonić do wypowiedzi prof. Ałłę Gorovą, która prowadzi badania dotyczące radioaktywności. Badaczka powiedziała, że władze zatajają wyniki w Żółtych Wodach. W oficjalnych raportach i statystykach specjalnie nie wpisują danych, by zatuszować problem.

Mieszkańcy skażonych terenów zostali pozostawieni sami sobie. Rząd nie interesuje się ich stanem zdrowia. Nikt nie zapewnił im odpowiedniej ochrony, a tym bardziej nie zaproponował im przeprowadzki do bezpiecznego miejsca. Władza woli unikać tematu i fałszować niepokojące dane. Zastraszają ludzi, którzy mają wiedzę na ten temat i chcą się nią podzielić z innymi. Lekarze w pobliskim szpitalu nie mówią ludziom prawdy. Zdarza im się „przeoczyć” nowotwory u pacjentów. Sanepid i służby odpowiedzialne za pomiary w Żółtych Wodach twierdzą, że wszystko jest pod kontrolą.

Dokument „Radioaktywne miasto” został wyemitowany w TVP1 27 kwietnia o 21.25. Można go też zobaczyć na Vimeo w niemieckiej wersji językowej z angielskimi napisami. Link poniżej: