drew-hays-_uZrTA5vXxI-unsplash

Nierówności społeczne a poczucie wartości młodzieży

W krajach o największych nierównościach społecznych młodzież najmocniej wierzy, że osiągnie więcej niż ich rodzice – wynika z badań opublikowanych w czasopiśmie Science, współtworzonych przez Polaka, prof. Artura Pokropka.

Zgodnie z ekonomiczną teorią znaną jako „krzywa Wielkiego Gatsby’ego”, im większe nierówności w danym kraju, tym trudniej wspiąć się po społecznej drabinie. Nazwa pochodzi od postaci z powieści Fitzgeralda – bohatera, który mimo fortuny nie został zaakceptowany przez elity. Prof. Pokropek żartuje, że w Polsce lepiej pasowałaby nazwa „krzywa Wokulskiego”, odnosząc się do bohatera Lalki Prusa.

W badaniu zapytano 15-latków z 57 państw o ocenę pozycji swojej rodziny w społeczeństwie (w skali 1–10) oraz o to, gdzie widzą siebie do 30. roku życia. Pytano ich również o zawody rodziców i ich własne aspiracje zawodowe. Analiza przeprowadzona została w ramach badania PISA i objęła niemal pół miliona uczniów.

Wyniki pokazały, że młodzież w krajach o dużych nierównościach (jak państwa Ameryki Południowej) ma największe aspiracje awansu społecznego – mimo że statystycznie to właśnie tam jest to najtrudniejsze. Z kolei w krajach o bardziej wyrównanym poziomie, jak w Skandynawii, optymizm młodych jest mniejszy.

Co ciekawe, większość uczniów oceniła pozycję swojej rodziny wyżej, niż wskazywałby na to rzeczywisty rozkład społeczny – średnia ocen wyniosła 6,8, mimo że „normalnie” powinna oscylować wokół 5.

Naukowcy zauważają, że w krajach z dużymi nierównościami istnieje silniejsze przekonanie, że sukces zależy od talentu i wysiłku, niezależnie od punktu startowego. Dlatego młodzi ludzie w takich krajach częściej widzą edukację jako klucz do sukcesu. Ta wiara może jednak służyć jako sposób na usprawiedliwianie istniejących różnic społecznych.

Polska plasuje się mniej więcej pośrodku – zarówno pod względem nierówności, jak i wiary młodzieży w możliwość awansu. Prof. Pokropek zauważa, że ten młodzieńczy optymizm może mieć dwojakie skutki: dla jednych stanie się motywacją do sukcesu, dla innych – źródłem rozczarowania i frustracji, jeśli rzeczywistość nie spełni ich oczekiwań.

(za: Nauka w Polsce)

(fot. Drew Hays on Unsplash)

Najpiękniejsze Jarmarki Bożonarodzeniowe
Sezon na odwiedzanie Jarmarków Bożonarodzeniowych właśnie się rozpoczął. Gdzie najlepiej...
Czar dawnych ciemni
Kojarzycie Zamość tylko z jego cudnej Starówki nazywanej "perłą Renesansu"?...
Muzycy to też ludzie
Czyżby historia dwojga ludzi, którzy mieli odwagę, by marzyć, stała...
Czy to koniec już?
Po dwudziestu latach współpracy Artur Rojek rozstał się z zespołem...
Kto obchodzi Dzień Porażki?
Kraj zimny, nieprzyjazny i ponury czy może pełny sprzeczności i...