Instytut Ochrony Środowiska zwraca uwagę na alarmujący problem marnowania żywności w Polsce, który w okresie świątecznym staje się jeszcze bardziej nasilony. Z danych opublikowanych przez Instytut wynika, że średnio w każdym polskim domu codziennie wyrzuca się 0,5 kg żywności, a w grudniu, w okresie wzmożonych zakupów i przygotowań świątecznych, ta liczba rośnie.
Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi przez Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy, w Polsce rocznie marnuje się ponad 4,8 mln ton żywności, z czego aż 56% (ponad 2,5 mln ton) pochodzi z gospodarstw domowych. Przeciętne polskie gospodarstwo domowe wyrzuca około 165 kg jedzenia rocznie, co oznacza, że codziennie do kosza trafia średnio ponad 0,5 kg żywności.
Najczęściej wyrzucanymi produktami są potrawy przygotowane w domu oraz jadalne resztki talerzowe (pozostałości po posiłkach), które stanowią aż 1/4 całkowitej marnowanej żywności w domach. Wśród innych produktów wyrzucanych w dużych ilościach znajduje się pieczywo i artykuły piekarnicze, które stanowią 11% marnowanej żywności.
Badanie wykazało, że głównymi przyczynami marnotrawstwa są: zbyt duże zakupy lub przygotowanie nadmiernej ilości jedzenia (85,5% badanych), zepsucie (84%) oraz utrata świeżości (91,4%). Przeciążenie zakupami i gotowaniem prowadzi do około 20% marnowanej żywności w polskich domach.
Okres Świąt Bożego Narodzenia, kiedy tradycja obfitości na stole i przygotowywanie wielu potraw staje się priorytetem, jest szczególnie krytyczny. Jak zauważył Instytut, w tym czasie wielu Polaków przygotowuje zbyt duże ilości jedzenia, dokonując impulsywnych, niezaplanowanych zakupów w ferworze przedświątecznych przygotowań. To skutkuje jeszcze większym marnotrawstwem żywności, które mogłoby zostać uniknięte przy lepszym planowaniu posiłków i bardziej świadomych zakupach.
Rząd planuje zaostrzenie przepisów dotyczących marnowania żywności, w tym wprowadzenie wyższych kar finansowych oraz nową definicję tego zjawiska. W październiku opublikowano projekt nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności, który ma na celu wyraźniejsze określenie, że wszelkie działania zmierzające do zapobiegania marnotrawieniu jedzenia muszą być podejmowane, dopóki żywność nie stanie się odpadem. Nowa definicja ma umożliwić skuteczniejsze przeciwdziałanie marnotrawstwu na wcześniejszych etapach, zanim jedzenie zostanie całkowicie utracone.
Zgodnie z projektem nowelizacji, planowane jest również podniesienie wysokości kar za marnowanie żywności. Obecnie kary wynoszą od 500 do 10 000 zł, a po zmianach mają one wzrosnąć do kwoty od 5000 do 15 000 zł. Ponadto, wprowadzono nową karę w wysokości 5000 zł za nieprzeprowadzanie obowiązkowych kampanii edukacyjno-informacyjnych, które mają na celu podniesienie świadomości społeczeństwa o problemie marnowania żywności i promowanie działań zapobiegających temu zjawisku.
Celem nowelizacji jest nie tylko zwiększenie kar, ale także poprawa efektywności działań w zakresie ochrony środowiska poprzez ograniczenie marnotrawienia żywności w Polsce.
(Foto: Unsplash)